Terugblik op de bijeenkomst met de Aardpeer Samen voor Grond Obligatiehouders

Verslag van de bijeenkomst met de Aardpeer Samen voor Grond Obligatiehouders tijdens onze jaardag bij boerderij Veld en Beek in Doorwerth.

Kees van Biert opent de lunch, vertelt over de mooie aspecten van boerderij Veld en Beek als voorbeeld van een boerderij van de toekomst en kondigt Michiel de Koe en Liesbeth Soer aan.

Michiel de Koe vertelt over de Aardpeer boerderijen waaraan de obligatieleningen Samen voor Grond I en II hebben kunnen bijdragen. Er is grond gekocht voor Boerz (Zeewolde), Boer Brunia (Raerd), Hoeve Gaastzigt (Rotstergaast), De Hondspol (Driebergen), De Patrijs (Laren-Gld), Herenboerderij Aan Den Drecht (Leimuiden), De Kleine Aarde (Boxtel), Fruitweelde (Lienden), De Bosmantel (Andijk) en Us Hof (Sibrandabuorren).
In alle erfpachtovereenkomsten (die een looptijd van 30 jaar hebben, zodat de boer in staat is te investeren in zijn bedrijf & alle ambities waar te maken) staat als harde voorwaarde dat geen kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen mogen worden gebruikt (geborgd via b.v. SKAL- of Demeter keurmerk).

Aardpeer wil verder de transitie zichtbaar maken en werkt aan een systeem om gedurende de pachtperiode continue de vooruitgang op natuur, sociaal en economisch vlak te laten zien. Dat vindt plaats door zelfevaluatie en intervisie.
Liesbeth licht toe wat er in de nabije toekomst op stapel staat.

Momenteel werkt Aardpeer in Brabant aan het project Brabants Bodem. Na een oproep voor Brabantse natuurvriendelijke toekomstboeren hebben zich binnen 3 weken 27 initiatieven gemeld. De initiatieven hebben gemeen dat ze moeilijk aan boerengrond kunnen komen. Uit de 27 initiatieven zijn na een selectie en pitchronde 4 initiatieven geselecteerd die Aardpeer aan toegang tot grond gaat helpen.

Liesbeth introduceert Simone Lips en Jurjen Groot, nieuwe Aardperen sinds 1 maart jl.

Liesbeth benadrukt dat ze blij is om obligatiehouders te ontmoeten. De eerdere rondes waarop Aardpeer op pad wilde, vielen in corona-tijd en daarmee digitaal, het is heel fijn om in persoon met elkaar te kunnen praten.
Aardpeer is bezig om een nieuwe obligatielening uit te zetten, die aansluit bij de erfpacht periode van 30 jaar en daarmee in principe een looptijd van 30 jaar zal hebben.

Ook onderzoekt Aardpeer hoe met de overheid kan worden samengewerkt: bijvoorbeeld na afwaardering van grond (financieel heet dit afwaarderen, al zou je eigenlijk moeten spreken over opwaarderen). Niet alleen BD boeren maar ook gangbare boeren spreken inmiddels over de noodzaak van een grondbank. Om de overgang van het boerenbedrijf op de volgende generatie mogelijk te maken, om als boerenondernemer een mooi natuurinclusief, sociaal ingebed en economisch haalbaar bedrijf op te kunnen bouwen.

Aardpeer gaat obligatiehouders meer betrekken in hoe het transitie pad in de praktijk verloopt. Aardpeer is nu bijvoorbeeld in gesprek met een boer die de transitie naar natuurvriendelijke landbouw in 4 jaar dacht te kunnen doen. Hij zit nu in jaar 6 en zegt: ik heb nog 2 jaar nodig. Desalniettemin is hij vastberaden en zijn er al prachtige dingen zichtbaar.

In juli 2022 is het Groenboerenplan gelanceerd, een tienpuntenplan richting 600.000 ha groenboerenland in 2030 (dat is 1/3e van alle landbouwgrond in Nederland). O.a. met Stichting Demeter, Caring Farmers en veel andere voorstanders van natuurvriendelijke landbouw.

Obligatiehouders hebben geïnvesteerd in landbouwgrond voor nu én toekomstige generaties , waarvoor Aardpeer zeer dankbaar is! Er is nu ook een aantal goede doelen die Aardpeer steunt, waaronder Stichting Doen en Goeie Grutten. Daarmee kan de Aardpeer-organisatie in de komende drie jaar worden opgezet.

Diverse obligatiehouders stelden de hiernavolgende vragen:

Hebben zich al institutionele beleggers bereid getoond om mee te investeren?
Tijdens de Samen voor Grond obligatierondes hebben Kees van Biert en Michiel de Koe een ronde gemaakt langs institutionele beleggers. Toen was voor veel institutionele partijen het financieel rendement nog te belangrijk. De gemiddelde Aardpeer pachter kan niet meer pacht betalen dan een pacht waaruit een rendement van 1.2% – 1.5% kan worden geboden aan de obligatiehouders. Met de nog steeds stijgende grondprijzen zal dat op dit moment ook zeker niet hoger gaan zijn. De institutionele partijen gaven aan wel te willen, maar niet te kunnen. Bij de komende obligaties gaan we weer in gesprek met institutionele partijen.

Is er al nagedacht over de opvolging in het bestuur van de uitgevende instelling (BD Grondbeheer)?
De voorzitter van de Raad van Toezicht van de uitgevende instelling zit in de zaal (Peter Blom), Kees van Biert (net 65 geworden) heeft er recent met hem een gesprek over gevoerd, dus het heeft aandacht.

Hoeveel grond heeft iemand nodig om gezond bedrijf te hebben?
Dat hangt heel erg af van het bedrijfsmodel. De Kraaybekerhof bijvoorbeeld is 0.7 ha, waarvan 2 gezinnen kunnen leven (250 gezinnen CSA). Boer Brunia heeft 79 ha en onderhoud daar 1 gezin en een medewerker van. Herenboeren: elke boerderij heeft 200 gezinnen en voedt 500 monden, met 20 ha. Directe levering aan de consument werkt uiteraard positief.

N.a.v. Groenboerenplan en gesprekken landbouwakkoord: waar kunnen Agractie en Aardpeer elkaar vinden?
In het bieden van perspectief aan boeren. Aardpeer het perspectief voor een groene landbouw. Agractie voor gangbare landbouw. Beide benadrukken het belang van (betaalbare) toegang tot grond. De verwachting is niet dat het landbouwakkoord veel nieuws gaat brengen. De partijen die daar aan tafel zitten zijn voornamelijk gericht op het in stand houden van het bestaande landbouw- en voedselsysteem. Daarom is het Groenboerenplan ook bedoeld om de systeemverandering in gang te zetten. In de lobby richt de grote agro-industrie zich vooral op vertragen. Wij staan voor de beweging, laten zien dat het anders kan, in gang zetten van transitie met de partijen die willen.
Tenslotte stelde Aardpeer een aantal vragen aan de obligatiehouders.

Wat zouden jullie willen zien van ons?
Een mevrouw die boerendochter is uit Chili: wat ik mis is meer bewustzijn. We hebben moeder aarde nodig om te blijven bestaan. Actie is geboden!

Hoe krijgen we ook de jeugd beter mee in de Aardpeer beweging?
Jongeman antwoord: omdat ik 2 á 3 jaar op een boerderij heb gewerkt raakte ik geïnspireerd. Ik hoorde de verhalen van boeren, een heel ander bewustzijn. Ik ben inmiddels neergestreken op De Kleine Aarde in Boxtel, dat maakt me heel positief en blij. Mensen die bij CSA’s werken hebben dat besef ook.
Aan de Samen voor Grond I obligatie hebben veel jongere mensen meegedaan. In de Samen voor Grond II obligatie is dat minder goed gelukt. Misschien speelde het minimumbedrag van 1000,- daar een rol bij. Aardpeer en BD Grondbeheer onderzoeken hoe dit met kleinere bedragen (bijvoorbeeld door technologie) verbeterd kan worden. Tegelijkertijd zijn er ook investeerders die mee hebben gedaan en de obligatie vervolgens aan hun kind hebben geschonken. Iemand anders vertelt dat zij bij een groot bedrijf werkt en haar ervaring is dat je de young professionals er niet bij hoeft te trekken, omdat ze zelf die kracht al hebben en intrinsiek gemotiveerd zijn. Als er geen duurzaamheidselement aan het project zit doen ze er gewoon niet aan mee.

Simone Lips tot slot geeft aan graag van de obligatiehouders te willen horen waarom ze voor Aardpeer hebben gekozen, wat ze van Aardpeer willen horen en waar ze Aardpeer graag willen zien.

Kees van Biert sluit de vergadering met iedereen te bedanken voor het gesprek en uit te nodigen mee naar buiten te gaan voor de geplande rondleiding op boerderij Veld en Beek.