Betaalbare grond geeft toekomst aan familiebedrijf

Boer worden op de boerderij van zijn opa. Dat was de jongensdroom van Jelle Knoot (28). Inmiddels heeft hij de boerderij in Numansdorp gekocht en teelt hij op acht dure hectare 18 soorten gewassen. Naast het fulltime werk in zijn eigen bedrijf moet hij nu nog drie dagen bijverdienen als landbouwadviseur. “Mega zwaar,” noemt hij dat. Met hulp van Aardpeer heeft hij straks betaalbare grond en kan hij op een gezonde manier boer zijn.

In groep 2 droomden zijn klasgenootjes van een leven als brandweerman of prinses. Jelle wilde iets anders: hij wilde boer worden, net als zijn opa. Als kleuter hobbelde hij achter zijn opa aan en als tiener werkte hij na school, op zaterdagen en in vakanties mee op de boerderij. Met zijn vmbo-diploma op zak, ging Jelle naar de middelbare en vervolgens hogere landbouwschool in Dronten. In 2016 werd hij twintig én startte hij Landbouwbedrijf Knoot op de grond van zijn opa. Zijn opa – die toen nog leefde – vond het prachtig. Ook Jelle vindt het mooi dat hij het familiebedrijf kan voortzetten: “De opa van mijn opa was hier al boer.”

Schoffelmachine
Op de hogere landbouwschool zat Jelle bij de zoon van een biologische boer in de klas: “Hij was fanatiek biologisch en wist het mooi te brengen.” Naast school werkte Jelle bij een biologische akkerbouwer: “Voor de onkruidbestrijding moest ik de schoffelmachine afstellen. Dat vond ik leuker en een grotere uitdaging dan de gifspuit pakken. Bovendien werd ik van gifspuiten altijd een beetje ziek.” Geïnspireerd door zijn fanatieke klasgenoot en vanuit de behoefte aan meer uitdaging besloot Jelle om zijn kersverse bedrijf om te schakelen naar biologisch.

Kwikstaartjes
De omschakelperiode naar biologische landbouw duurt officieel twee jaar maar volgens Jelle moet je er minstens vijf jaar voor rekenen: “De eerste jaren zat er nog zoveel chemie in de grond, dat er qua biodiversiteit niet zoveel gebeurde. Naarmate ik de chemie er uitwerkte, kwam er steeds meer leven.” Dit voorjaar zag Jelle allemaal vogelnestjes tussen de spitskolen verschijnen. “Op dat perceel heb ik niet alleen kolen maar ook kwikstaartjes geteeld,” zegt hij gekscherend. “Ook had ik fazanten op mijn land met kleine kuikentjes, die ik steeds groter zag worden en die nu als volgroeide fazanten voor mij opvliegen.” De groenbemesters, die hij gemixt heeft met zonnebloemen, zijn tot zijn verrassing ook goed voor de biodiversiteit: “Het gewas zit vol met mussen en mezen, die zonnebloemzaadjes eten. Ook herten en roofvogels profiteren ervan. Dat ik de boel niet aan het leegroven ben maar iets terugdoe voor de natuur, dat voelt goed.”

Mooi gewas telen
De omschakelperiode heeft ook invloed gehad op Jelle als mens:“Het materialisme is er vanaf gegaan. Van iemand die groot bedrijf wilde hebben, ben ik iemand geworden die een mooi gewas wil telen. In mijn beginjaren was ik gefocust op grote machines. Nu ben ik bezig met de verzorging van mijn gewas. Ik leer steeds beter hoe een plant reageert en groeit. Ik ben in balansen gaan denken. Wat moet ik dit seizoen telen, zodat ik er volgend jaar profijt van heb? Het mooiste lijkt mij een gemengd bedrijf waarin koeien het gras en de restjes opeten en daar mest voor teruggeven. Mijn ploeg heb ik zelfs verkocht. Ik wil geen ijzer in mijn schuur als ik het ook bij de buurman kan lenen.”

Opa en vader
De vader van Jelle, die zelf geen boer wilde worden en aanvankelijk weinig affiniteit had met het bedrijf van zijn zoon, begon op een gegeven moment toch enthousiast te worden. Jelle: “Nu komt hij hier elke dag. Hij doet van alles, van wieden tot oogsten. Eerst werkte ik met mijn opa op dit bedrijf, nu ben ik hier met mijn vader. Het boerenbedrijf is inmiddels ook zijn droom geworden.” Hoewel Jelle de 18 gewassen, die hij in strokenteelt verbouwt, allemaal kwijt kan aan lokale afnemers – “Ze zouden nog meer van me kunnen afnemen, dus er is voldoende markt” – is het niet alleen rozengeur en maneschijn: “Mensen om mij heen hebben altijd gezegd: wat jij wilt gaat niet, het kan niet. Soms denk ik: ze hebben gelijk gehad. De aankoop van de boerderij en het opstarten van een boerenbedrijf is een kostbare investering. Naast een werkweek van minimaal veertig uur op mijn eigen bedrijf, heb ik er een baan van drie dagen naast als landbouwadviseur. Soms kom ik om acht uur 's avonds thuis en moet ik het land nog op. Dat is mega zwaar. En dan moet ik de grond nog overkopen van mijn vader en oom. Via een banklening is dat onbetaalbaar.”

Samen voor grond
Omdat Jelle op een gezonde manier boer wil worden en blijven, heeft hij de samenwerking met Aardpeer, Samen voor Grond, opgezocht: “Het is de bedoeling dat Aardpeer de acht hectares koopt plus nog anderhalve hectare erbij. Met die extra hectares is mijn bedrijf groot genoeg en kan ik mij volledig gaan focussen op het boerenbedrijf, zonder baan ernaast. Ik pacht die hectares dan terug voor een betaalbare prijs.” Naast betaalbare grond heeft een gezonde landbouw ook een nieuwe mindset van de consument nodig, aldus Jelle: “Van elke honderd bloemkolen die ik plant, kan ik er maar twintig verkopen. De andere tachtig smaken prima maar voldoen niet aan het ideaalplaatje. Als burgers meer beleving krijgen bij de boerderij zullen ze accepteren dat niet elke bloemkool er hetzelfde uitziet. Hopelijk kan Aardpeer daar ook een rol in spelen.”

Op 29 februari 2024 is Aardpeer gestart met de verkoop van de Samen voor Grond III obligaties. Met de opbrengst uit deze uitgifte gaan we onder andere de grond voor Jelle Knoot kopen.