Boer Jeroen van Steen geeft zijn grond terug aan de aarde

“De lucht en de zon zijn van iedereen. Waarom is de aarde opgedeeld in vakjes? Dat is eigenlijk best raar. Ik bezit deze grond omdat ik geluk heb gehad in mijn leven,” aldus Jeroen van Steen. “Het geluk dat ik het bedrijf van mijn schoonouders mocht overnemen. Het geluk dat ik een lichaam heb dat hard kan werken. De enorme stijging van de grondprijzen. Niet mijn verdienste. Het heeft me wel heel veel opgeleverd. Dat klopt niet. Dat maakt de verschillen in de samenleving alleen maar groter. Ik dacht: wat kan ik zelf doen om het systeem te veranderen?”

Je ouders waren geen agrariërs. Waarom wilde jij ooit boer worden?

Jeroen: “Als tiener wandelde ik graag met mijn hond door de uiterwaarden. Dat bracht mij op het idee om iets met dieren te gaan doen. Hoewel ik amper het verschil tussen een koe en een kalf wist, ging ik in 1980 naar de landbouwschool. Vijf jaar later leerde ik Jeannette kennen, met wie ik ben getrouwd en drie dochters heb gekregen. Mijn schoonouders hadden een melkveebedrijf. Het was een enorm geschenk dat ik daar kon instromen. Vijftien jaar ben ik melkveehouder geweest op een intensief bedrijf met 200 koeien en 120 hectare. Het is nooit in mij opgekomen om biologisch boer te worden, echt nooit.”

Van boer werd je schipper. Waarom heb je letterlijk het roer omgegooid?

“Als melkveehouder volgde ik allerlei cursussen op technisch gebied. Op een gegeven moment was ik daar wel klaar mee. Toen heb ik een cursus reiki gedaan, dat was het eerste stapje naar een bewuster leven. In 2006 ben ik de opleiding Intuïtieve Ontwikkeling in Amersfoort gaan volgen. Vier jaar lang, één avond in de week. Dat heeft mijn leven totaal over de kop gehaald. In 2007 ben ik gescheiden, is het melkveebedrijf verkocht en het plan opgevat om met groepen te gaan zeilen. Ik spring altijd in het diepe en denk dan pas: hoe moet ik zwemmen? Ook het zeilen heb ik pas geleerd toen ik een zeilbootje had.”

Inmiddels heb je bewust voor duurzame landbouw gekozen. Hoe is dat gekomen?

“Na mijn scheiding heb ik vijftig hectare aangehouden. Daarnaast organiseerde ik trainingen aan boord. Ik vertelde tijdens die tripjes dat ik landbouwgrond had. 'Dat is dan zeker biologische grond?' vroegen ze aan mij. 'Nee, ik zit in maatschap met een gangbare boer,' zei ik dan. Dat heeft mij aan het denken gezet. Tien jaar geleden ben ik op zoek gegaan naar een biologische boer, die heb ik gevonden in Sjaak en Aga Twisk samen hebben we nu maatschap Twisk - Van Steen.”

Hoe is de Thuishaven community ontstaan?

“Dit perceel heb ik in 2000 gekocht omdat ik een windmolen wilde bouwen. Als de windmolen er staat, verkoop ik de woning weer, was het plan. Ik was hier een keer aan het klussen en vond het best een fijne plek. Toen heb ik mijn huis in het dorp verkocht en ben hier gaan wonen. Zo'n groot huis voor mij alleen, dat ging nergens over. Daarom plaatste ik een oproep op Facebook: wie zoekt er woonruimte? Zo is de energie steeds meer gaan stromen. De naam Thuishaven heeft een vriend bedacht. Ik kwam van het zeilen af en hier bieden we een veilige haven aan mensen, die op een kruispunt in hun leven staan.”

Hoe ben je op het idee van het voedselbos gekomen?

“Ik heb een tijdje best veel gevlogen en een grote footprint achtergelaten op deze planeet. Ter compensatie wilde ik een stukje natuur teruggeven aan de aarde.”

De veranderingen in je leven lijken heel organisch te gaan. Wat drijft jou?

“Ik heb een sterke innerlijke kracht waarvan de richting wel steeds verandert. Dertig jaar geleden was mijn drijfveer 'groter en meer', nu is bewustzijnsontwikkeling het doel in mijn leven. Met deze plek en inspirerende mensen om mij heen, creëer ik ook voor mijzelf een mogelijkheid om organisch te groeien. Waar ik over vijf jaar sta? Ik heb geen idee. Ik weet wel dat ik wil bijdragen aan het welzijn van de wereld om ons heen. Dat moet je praktisch zien. Door ons eigen voedsel te telen, maken we mensen bewust hoeveel tijd dat kost. Voor mij is Thuishaven een plek om positieve ideeën tot uiting te brengen."

Hoe is BD Grondbeheer op je pad gekomen?

“Via Henry Mentink, oprichter van Het Veerhuis. Hij pleit ervoor om grond vrij te maken van eigendom. Ik dacht: dat kan mijn bijdrage zijn om het systeem te veranderen. Eerst wilde ik alleen het voedselbos aan BD Grondbeheer schenken. Na wat gepruttel en weerstand van mijn ego, heb ik het bewustzijn gevonden om twintig hectare vrij te maken van eigendom. Ik heb nog steeds een stuk van 30 hectare wat niet weggegeven wordt, financieel is dat een enorme buffer.”

Waarom heb je voor BD Grondbeheer gekozen?

“Het vrijmaken van grond én biodynamische landbouw vind ik super belangrijk. Bij BD Grondbeheer sla ik deze twee vliegen in één klap. Daarbij heeft BD Grondbeheer de capaciteit om donaties te werven. Op mijn grond rust een fiscale korting van drie ton, die ik als boer kreeg, maar die ik moet afdragen als de grond van eigenaar verandert. Om de grondschenking mogelijk te maken, gaan we die drie ton werven. Ik hoop met deze gronddonatie ook andere grondbezitters te inspireren om hetzelfde te doen.”

Thuishaven

Thuishaven in Zeewolde is een voedselbos en tevens tijdelijke woon-werkplek voor mensen, die op adem willen komen. Het gaat om één hectare erf, waarop een woonhuis en schuren staan, 4 hectare voedselbos en een akkerbouwperceel van 15 hectare waarop ze biodynamisch telen.